Isummersorneqarneq ilikkarnarlunilu suliffeqarfimmit tusassallugu pitsaanerusoqanngilaq, ´qanoq allat iliortarnersut.´ Aqutsinermut, ingerlatsinermut ineriartortitsinermullu aamma maannakkut pisunut apeqqutinut tunngasunut. Nunatsinni angisuumi akuttunngitsunik naapittarnissaq ajornakusoorpoq. Kisianni aamma Sulisitsisut ilaasortaannut nuannerpoq ilisimasanik avitseqatigiinnissaq.
Taamaattumik Sulisitsisut qaammatit tamaasa taanna pillugu oqaluttuartarput, taasakkatsinnik ‘qaammatip suliffeqarfia’. Suliffeqarfiit ukkatarisarpagut, immikkut ittumik sumiiffinni avatangiisiminnik aamma atuilluartuusumik, naligiissittaanermik, allanngorartumik, ilinniartitaanermik, assigiinngisitaartumik, ilinniartitaanermik, pilersitsinermik imaluunniit immikkut illuinnartunik pitsaasunillu angusaqarsimasunik.
Isumassarsiaqarsimaguit, suliffeqarfik siunissami sorleq qaamatip suliffeqarfiatut taaneqarsinnaasumik, taava uagutsinnut allanniarina.
Uani qaammammi Hotel SØMA oqaluussimavarput.
Hotel SØMA unnuisarfinnik ingerlatsivoq aamma inunnik isumaginninnermik suliaqarpoq.
Tikeraat ullumikku saaffiginnittarfimmut iseraangata, taava unnuisarfiup Hotel SØMA-tut tikilluaqqusisarpoq. Kisianni taamaattuaannarnikuunngilaq. Taanna, qanittoq tikillugu Sømandshjemmiusimagaluarpoq, nutarsaaneq nutaamillu nittarsaaneq aqqusaarsimavaa. Kisaatigineqartoq tassaavoq piffissamut malinnaanissaq aamma nunanit tamalaaneersunik tikeraanik pilerisaanerineq – naak pileqqaaramilli tunngavitsik allanngortinngikkaluarlugu: unnuisarfittut ingerlallugu aamma inunnik isumaginninnermik suliaqarlutik.
2019-imi Sømandshjemme annertuumik allannguutinik aqqusaagaqarsimavoq. Pisortat nutaat sisamat unnuisarfinni atorfinissímapput, taakkua Aasianni, Sisimiuni, Nuummi Ilulissanilu inissisimapput. Ataatsimoorussamik immikkut suliassaqarlutik aallartissimapput nuna pitarlugu suleqatigiillutik aamma unnuisarfiit professionelitut pilersinneqarsimapput tikeraanut sumiiffinnilu inuiaqatigiinnut iluaqutaasussamik.
Pilersaarut pingaartitaq nutaamik nittarsaanermut tassaavoq, annermik professionilitut unnuisarfimmik ingerlatsinissaq aamma tikeraanik amerlanerusunik pissarsinissaq, suli ajunnginnerusumik inunnik isumagininnissaq aamma umiarsualivinni atugarissaarnerunissamik suliaqarneq – aamma taassuma saniatigut Kalaallit Nunaanni ataatsimut isigalugu inunnik isumassuinissamik suliaqarneq,” taamatut nassuiaavoq Lisbeth Hansen, maannakkut Hotel SØMA-mi Aasianni ningiuusoq nangipporlu:
”Tikeraat amerlanerusut unammilerutaapput. Taamaattumik nioqqutissamik takutitsissaagut, periusermik aaliangersimasumik naaperiaasumik aamma naatsorsuutigineqartunik – kinaassuserput allanngortinngikkaluarlugu. Kristiumiutut pingaartitatut tunngavigisarput qimassanngilarput aamma angerlarsimaffilaarnermik misigissuseq, tusaamasaatigisarput: Aalisartut piniartullu naapiffigisagaattut siatanik lagkaginillu neriffigisagaattut kaffisorfigisagaattullu.”
Piffissaq aallartiffik unnuisarfinni pisortat nutaat sulilermata taamanikkut covid19 matusinerillu nunarsuaq tamaat eqqorpaat. Unnuisarfittut isumaqarnassagaluarpoq, ajornerpaassasoq. Kisianni pisortaasut unammillernartoq tunissutitut isigisimavaat – tassami eqqissilluni sulinissamik unnuisarfinnik qanoq ingerlatissallugit eqqarsaqqiffiusimavoq ataasiinnaq siunertaralugu – tassalu sukkasuumik eqaatsumillu ingerlatsinissaq siunertaralugu, niuffaffimmi allangorartumi annanniarluni ingerlatsinissaq, taamaasilluni iluanaaruteqarani ingerlatsinissaq annakkumalluni suliariniarlugu – aamma inunnik isumaginninnermik imarsiortutut suliallit suliffiginiarlugit, kisianni aamma meeqqanut, inuusuttunut angerlarsimaffeqanngitsunullu.
”Unammillernartoq tassaasimavoq, nunanit allaniit tikeraartunut aalajangeruminaatsuusimammat, Sømandshjemme suunersoq. Tikeraarsinnaasut pissarsiariniakagut angusinnaagutsigit, qulakkiissagaluarparput, uagut oqaluttuassartarput paasissagaat, aamma uinnarsafiit arlaliusugut imminnut atasut,” taamak oqarpoq Lisbeth Hansen.
Misissuisimanitsinni annertuumi, imminut nittarsaannissamik iliuusissaq sioqqullugu, unnuisarfiit pisortaannut ersarissisimavoq, pingaaruteqartorujussuusoq, unnuisarfiit siuliassaasa annersaat qulakkiissallugu: unnuisarfimmik ingerlatsinissaq inunnik isumaginninnissap suliarinissaa qulakkerumallugu.
”Iliuusissarput isiginiarsimavarput aamma professionelitut suliagut arlariit ingerlatissallutigit. Taanna isumaqarpoq, ullumikkut oqaasinngortikkatsigut, nunamut tunngalluarluta. Uagut 1) tassaavoq professionelitut unnuisarfinnik arlalinnik ingerlatallit, tullia 2) professionelitut inunnik isumagisalittut suliaqartut. Arlariissillugit kristumiusut pingaartitat aamma Kalaallit kulturiannut aamma pinngortitamut asanninneq pingaartitaralugit.”
Unnuisarfiup SØMA-p siunertaraa, takornarissat unnuisarfiit imminnut atasut najugaqarfigissallugit pitsaasuusut. Najugaq, Kalaallit nunaannik misigisaqartitsisut.
”Kissaatigaarput takornarissat Kalaallit Nunaannik immikkuullarissumik misigisaqassasut – Kalaallit Nunaata ilaanik. Taamaasiorsinnaavugut, tassami kattuffiuvugut immikkut illuinnartumik oqaluttuassartalik,” taama oqarpoq Lisbeth Hansen.
Sømandshjemmimiit Unnuisarfik SØMA-mut
Misissuisitsinerup annertuup takutippaa, unnuisarfiup pingaarnertut pisariaqartutut anguniagai, umiartortut pisariartitaat annertuumik allanngorsimasut. Ullumikkut unnuisarfimmukartarput, umiarsuit inuttai taarseraangata – tassungalu atatillugu sivisuumik immami umiartoreernerup kingorna pitsaasumik imminnut inuulluaqqorusuttartut pitsaasumik nereqatigiillutik.
Taassuma saniatigut misissuinerup takutippaa, unnuisarfiup eqimattat anguniarneqartut allat pissarsiarisimanngikkai, takornarissat.
”Suut eqimattat anguniagarineqartut assigiissutigaat, naatsorsuutigaat, unnuisarfiup neriniartarfimmi nerisissagaatik aamma cafeteeriaanngitsumi. Suliassarput tassaavoq piffissamut malinnaanissaq, taamaasilluta unnuisarfimmi tikeraartitta pisariaqartitaat kissaataallu akuerissallugit. Taamaattumik angussallugu kissaatigaarput, piffissami ungasinnerusumi unnuisarfitsinni neriartarfeqalernissaq. Piviusumik taanna isumaqarpoq aamma, imigassanik sallaassisinnaanermut qinnuteqarsimagatta aamma imigassamik atuissamut politikkiliorsimagatta,” Lisbeht Hansen oqaluttuarpoq nangillunilu:
”Kisianni cafeteria ingerlatiinnarsimavarput – tassami sumiiffigisani aalisartut assorsornermillu suliaqartut ullaakkut kaffisoqatigiinniarlutik ullup qeqqasiorniarlutillu naapittarfeqarniassammata.”
Tassunga peqatigitillugu paasivarput, unnuisarfik nutaamik atserneqartariaqartoq, taamaasillutik takornarissat paasiniassammassuk, unnuisarfiit imminnut atasuusut. Taamaasillunik Hotel SØMA-p atia pinngorpoq.
Unnuisarfiup iluarsartuunnissaa pisariaqalersimavoq, ukkatarineqarporlu, ilisarineqarsinnaasumik isikkoqalernissaa:
”Sulissutigisorujussuuarput iluarsartuusineq nutaamillu isikkulimmik suliniuteqarluta, angerlarsimaffippalaartillugu ilisarineqarluarsinnaasumillu, sorlermulluunniit unnuisarfimmut pigaluaruit. Iluarsartuussivugut sanariaatsimik assigiissakkamik aamma sanaartorpugut isikkut assigiissinniarsaralugit. Unnuisarfinni tamani assigiinnik neqoarooruteqartarpugut. Taannalu ilaatigut isumaqarpoq, ataatsimiittarfinnik assigiinnik isikkulinnik sananeq, taamaasilluni ataatsimiittarfinnik inniminniigaanni, taava naatsorsuutigineqarsinnaavoq annertuumik pitsaassusilimmik Aasianniikkaluaruit Nuummiikkaluaruit inniminniisinnaallutit,” oqarpoq Lisbeth Hansen.
Taamaasilluni iluarsartuussinermik ingerlataqarnerup tunngavigaa nunarsuarmit tamaneersunit tikeraartoqartalernissap.
”Kalaallit Nunaata kissaatigaa misigisassarsiorluni takornariartitsinerup annertusineqarnissaa. Unnuisarfiutigut aamma takornarissanut taamaattunut naleqqupput, unnuisarfimmi inimik, kisianni Kalaallit Nunaanni misigisassanik. Taamaattumik aamm takornarissanut susassaqartitsineq neqeroorutigaarput. Takornarissanik angallassisoqarpugut, kisianni aamma tikeraat misigisassarsiornerini takornarissanik suliaqartut ikiortigalugit ingerlattarparput. Uagut annermik takornariartitsinermi suliaqanngilagut, kisianni suliassap kivinissaanut ikiuukkusuppugut – taamaattumillu annertuumik takornariartitsisunik suleqateqarpugut,” taamak nassuiaavoq Lisbeth Hansen.
Unnuisarfimmi SØMA-mi sulineq annertooq aqqusaareerlugu, annertuumik sunniuteqareerpoq:
”Misigivara, inunnik sullissinerput professionelutut ingerlallugu, aamma suliaqarneq annertusereerpoq, Naapittuartarpavut, ajunngitsumik uatsinnik oqaluuserinnittut. Tigusisunit, kisianni aamma sumiiffinni inuiaqatigiinnit umiartortullu appaannit,” oqarpoq Lisbeth Hansen nangillunilu:
”Kingornussarput oqaluttuarisaanerpullu ingerlatiinnarparput, piffissamut malinnaalluta aamma tikeraat pisariaqartitaat akueralugit. Nuannaalersippaanga aamma tanngassimaartillunga.”