Suliffeqarfimmut allamik isumassarsiffissamik ilinniarfigisinnaasamillu tusassalluni, ‘allat qanoq iliortarpat’. Taanna atuuppoq aqutsisunut, ingerlatsinermut, ineriartornermut aamma maannakkut apeqqutinut allanut tunngatillugu. Nunatsinni angisuumi akulikitsumik naapinissaq ajornaatsuinnaaneq ajorpoq. Kisianni aamma Sulisitsisut ilaasortaasa ilisimasassanik avitsinissaq nuannarisarpaat.
Taamaattumik Sulisitsisut qaammatit tamaasa taanna pillugu oqaluttuartarput, taasakkatsinnik ‘qaammatip suliffeqarfia’. Suliffeqarfiit ukkatarisarpagut, immikkut ittumik sumiiffinni avatangiisiminnik aamma atuilluartuusumik, naligiissittaanermik, allanngorartumik, ilinniartitaanermik, assigiinngisitaartumik, ilinniartitaanermik, pilersitsinermik imaluunniit immikkut illuinnartunik pitsaasunillu angusaqarsimasunik.
Isumassarsisinnaavit sorleq, siunissami qaammatip suliffeqarfianik taasinnaasatsinnik, taamaappat uagutsinnut allagaqarniaritsi.
Qaammammi uani Z Meeting oqaloqatigisimavarput.
Z Meetings-ip oqaluuserisassat pingaarutillit pilersitseqataaffigisarpai.
Kalaallit Nunaanni ataatsimiinneq taassagaanni Karin Egede taanngitsoorneq ajornaqaaq, taassuma aallarnerpaa pigalugulu suliffeqarfik Z Meetings. Karin-ip ataatsimiinnerit aaqqissortarpai 2005-imiilli taamaasiortalersimavoq. Karin-ip peqataaffigisarpai, Kalaallit Nunaata siunissaa pillugu pingaarutillit aaliangisuusullu suliassat paasinarsisittarpai oqallisigineqartillugillu. Taassuma saniatigut peqataaffigisarpai, suliassap pisataanik pilersuisut angallassinermut, unnuisarfiit ataatsimiiffissalu ingerlaavartumik suliassaqarnissaat.
Karin Egede Z Meetings-imeersoq oqaloqatigigaanni, taava nutaanik pilersitserusunnera tunillaffigitinnartarpoq. Sukkasuumik iliuuseqartarpoq aamma sullitani suleqatinilu annertoorujussuarmik ikiorusuttarpai, ataatsimiittoqassagaangat. Karin-ip Kalaallit Nunaata siunissaa suliffeqarfiutinilu qaamasumik isigisarpai ukiut marlussuit erloqinartumik Coronamik eqqugaaqqaneranni.
Siunissaq qaamasuuvoq – aamma Z Meetings-imut
Taakkununnga siunissami qaamasumik siunissalinnut ilaapput mittarfissat nutaat pingasut Nuummi, Ilulissani aamma Qaqortumi. Maannakkutut itsillugu, mittarfiit mikinerusut unammilligassaqartitsipput, ataatsimiinnerit angisuut ingerlanniartillugit.
”Angallassiniarnerit ajornannginneerarsuanngussapput. Periarfissaqalissaagut timmisartunik anginerusunik attartornissamut. Qanorluunniit ilioraluaraanni, taava inuit 200-rujut timmisartumik ataatsimik timmissutissallugit ajornannginneruvoq timmisartunik arfineq pingasunik 34-inik ilaasullinnut sanilliullugu”.
Pisut kingulliit Karin-ip aqqissugai ilaatigut Nuummi Vestnorden – ukiumoortumik takornariartitsineq pillugu saqqummersitsineq tuniniaanertalik, Arctic Circle Forum – tassani klima geo-poltikkilu Arktissimi sammineqarput, Arctic Parlarmentarians, Arktissimi isigisat assingiitsut sammineqarput. Taakku Kalaallit Nunaata siunissaanut annertoorujussuarmik pingaaruteqarput. Karin-ip soorunami tamaasa kisimiilluni suliarisinnaanngilai – taannalu isumaqarpoq, attassuteqaaterpassuani amerlasuut atortarmagit aamma nukini pitsaasut sumiiffinni inuiaqatigiit akornanni. Soorlu unnuisarfinnik, suliffeqarfinnik nerisassanik imigassanillu pilersuisut imaluunniiit nutserisut.
”Annertoorujussuarmik iluarusuttarpunga, ataatsimmernut imaluunniit takutitsinernut tunngasunik suliaqaraangama, suliffeqarfiit allat inuilluunniit atorluartarmatigit,” Karin oqarpoq.
Tamatigut Sulisitsisut Karin Z Meetings-imeersoq suleqatigissallugu nuannarisarpaat. Suleqatigiinnerput kingulleq Future Greenland-imut tunngavoq. Taannavormi nunatsinni inuussutissarsiutit pillugit ataatsimiisitsinerit annersaat, ukioq manna ingerlanneqartoq imatut taaguuserlugu ” Aningaasarsiornikkut ineriartornissaq pillugu oqaluuserisassaq nutaaq – Qanoq iliortoqasava – takorluukkaniik iliuuseqarnissaq?” Tassani sammisassat pingaarutillit soorlu allanngorartumik ingerlatsineq, Naalagaaffeqatigiinneq, aningaasaqarneq pillugu politikki, atuilluartuuneq, Kalaallit Nunaat 2050-imi, peqateqrluni suleqatigiinneq, takornariaqarneq, meeqqat atuarfiat kiisalu illersornissaq isumannaallisaanerlu sammineqarput.
Amikoq annertuumik tamakkerlugu isigisinnaasoq
Ukiup ataatsip ingerlanerani Karin-ip ataatsimiinnerit sisamat tallimat missaanniittut aaqqissuuttarpai, sullitaminut assigiinngiinngitsunut, ilai anginerusut ilai mikinerusut. Karin-i imminut assersuuttarpoq amikuulluni annertuumik tamakkerlugu isigisinnaasumik ataatsimiinnerni, aamma ataatsimiinnernut Karin-i aaqqissuisoralugu peqataasimagaani, isumaqatgiinngitsoorneq ajornarpoq. Aperigaanni, qanoq amerlatigisut ataatsimiinnerit allartinnginnerini, ingerlanneranni aamma kingorna aqunneqartussaanersut qungujuttarpoq apeqqutillu nangaarianngivilluni akisarlugit:
”Qanoq amerlatigisunik timmisartumut inniminniissaagut? Qanoq amerlatigisunik unnuisarfinni inissanik inniminniissaagut aamma sumi? Inimi nittarsaavissat sumiissappat? Sunik nerisaqassappat? Qassinut bussinik sumut inniminniissaagut? Nutserisussat naammappaat? Taamak Karin oqarpoq, aamma erseqqisarpaa, uku apeqqutit apersuutigineqartarmata ataatsimiinnerit aallartinnginnerini. Taava apeqqutit amerlanerusut unammillernartullu aqqutaani takkussuuttarput”.
Uani pineqarpoq Karin-ip unammillernarsinnaasunik siumut isigisinnaanera pinaveersaartillugillu. Tamatigut iluatsinneq ajorput – kisianni Karin-ip uniffiginagit ingerlaqqittarpoq.
”Soorunami soqartarpoq aqqutaani aaqqitassanik, kisianni isumaqartarpunga aamma quujanartartut. Narlorluinnartumik ingerlasuuppata unammilernartoqassanngikkaluarpoq,” Karin oqarpoq. Unammillernartoq immikkut ittoq ataasiuvoq, Z Meetings-imi namminersortutut ukiut 17-it ingerlareerluni, aqqutaani mikisualunnik aaqqitassaqartarmat.
Ataatsimmiinneq innermik anitsisortalik
2010-mi Karin-ip ataatsimiinneq 400-rujut missaannik peqataasulimmi aaqqissueqataasimavoq. Tassani pilersaarutinut ilaasimanngilaq, timmisartunik angallasinerup ilarujussua Islandimi innermik anitsisoqarnera peqqutigalugu unittoormat. Innermik anitsineq pimmat, peqataasut 200-rujut Nuummi unittoorput aamma peqataasut Danmarkimi 200-rujut unittoorput.
”Ullaat tamaasa oqaloqatigiissutigisarparput qanoq iliornissatsinnik aamma pissutsit qanoq innersut. Timmisartortitsinissarput akuerineqarsinnaava, apeqqut siulleq. Naggataatigut Canadakkoorlugit timmisartuunneqarput, tassanimi silaannaq allaavoq. Kisianni Europamiit peqataasussaqarpoq, taamaattumik immikkut illuinnarpoq aamma ullut unnuallu sakkortoorujussuupput. Sinik siulliutinneqanngilaq,” Karin oqaluttuarpoq.
Aallarnissaasutut aallartikkusuttunut allanut siunnersuutit pitsaasut
Karin piviusumik aallarnisaasuuvoq, suliassamik nammineq tigusisinnaasoq. Misigerpiarnagu ukiut 17-it ingerlariikatapput. Neriuutigivaa, allanut isumataartitsisinnaalluni aamma aallarnisaasutut aallarterusuttunut kisianni isumaqarpoq piareersimalluartariaqartut.
”Pingaaruteqarpoq, siunissamut ungasissumut isigisinnaassalluni. Imaassinnaavoq, piffissap ilaani ingerlalluartoqartoq aamma piffissani allani ingerlalluanngitsoqartoq. Tamanna nammineerlunga Coronap nalaani misigivara,” taama oqarpoq Karin nangillunilu:
”Kisianni aallartiinnarit. Aaliangertariaqarpoq aamma unitsiinnarnagu pimooruttariaqarpoq. Kalaallit Nunaanni aallarnissaasutut aallartikkusuttut ikiorniarlugit pitsaasunik iliuuseqartoqarsimavoq. Assut neriuutigaara siunissami atorluarneqarumaartoq” Karin naggasiivoq.