Ukiut 20-it suleqatigiinneq. Tassa Karsten Lyberth-Klausen-ip aamma Sulisitsisut qaammat una nalliuttorsiutigivaat. Kisianni pereersoq pivoq, Karsten-I siullerpaamit Sulisitsisut allaffiannut matukkut tummarmat, kisianni kingumut qiviaruni, annermik sammisaq ataaseq, takkuttuaannarpoq: Tassalu sulisussat pikkorissunik qulakkeerinninniarneq.
2021-imi pinasuartumik sulisussarsinissamut aaqqissuussineq eqqunneqarpoq, aamma inuussutissarsiutinik ingerlataqartunut taanna pitsaasorujussuarmik kinguneqarpoq. Kisianni Karsten-ip siunissaq isigigaangamiuk, suli sulisussanik piukkunnaatilinnik amigaateqarput, tamanna ineriartornermut arriillisaataavoq Kalaallit Nunaata siunissaanut.
Karsten Lyberth-Klausen Sulisitsisuni aggustimi 2002-mi allaffimmi pisortatut atorfinitsinneqarpoq. Tamanna nalliussivarput angut ilisaritillugu, Sulisitsisuni ukiuni 20-ini ingerlavissarsioqataasimasoq
Paarlattaasutut sulisinneqarneq Sulisitsisuni ukiut 20-inngorput
Karsten Lyberth-Klausen assassornermik sulisartutut inuunini Odensemi aallartippaa. Assassornermik suliaqartutut atorfimmi saniatigut Aarhus Universititiani inatsisilerituutut atuarpoq. Inatsisilerituutut sulinini Retshjælpen-imi kingusinnerusukkullu Mødrehjælpe-inimi aamma aallartippai. Taamanikkut pilersaarutaasimanngikkaluarpoq, ullut ilaanni Sulisitsisuni allaffimmi pisortatut ukiut 20-inngortorsiorlugit nalliuttorsiornissaq.
Kisianni Kalaallit Nunaanni ukioq ataaseq paarlattaaneq aallarniutaavoq. Taamani ukiut 30-it matuma siorna alapernaaserneq peqqutaavoq, Karsten-I Kalaallit Nunaanni sulerusulerneranut. Suli alapernaatsuuneq pigivaa taannalu uterfigiumaarparput.
Mittarfiup kantiinaani suliffissarsiorneq pillugu oqaloqatigiinneq
Kangerlussuup mittarfiani, taamanikkut pisortaasoq Ole Ruud Karsten Lyberht-Klausen-illu akornanni suliffissarsiorneq pillugu oqaloqatigiipput. Ole Rud-ip takusinnaasimavaa Karsten-ip pitsaalluinnartumik inuussutissarsiornermik ingerlataqartut atugaat ineriartornerallu ukkatarisinnaagai.
”Naggataagut inernerivaa, Ole uangalu Kangerlussuarmik kantinami naapikkata, suliffissarsiorlunilu oqaloqatigiinneq ingerlallugu. Ole Danmarkimut ingerlavoq uangalu Danmarkimiit tikillunga” taamak Karsten oqaluttuarpoqq kantiinamilu oqaloqatigiinnertik eqqaagamiuk qungujuppoq, taamatut oqaloqatigiinneq oqaluttualiamut aallartissutaavoq – aamma inuussutissarsiortutut ingerlatsisut sinnerlugit pitsaasunik sinaakkuteqarnissaat pillugu akiuunneq aallartippoq. Aperiganni sooq suliffimmut angersimanersoq, Karsten-i akivoq, tassagooq annermik Kalaallit Nunaata politikkikkut isumaa aamma eqeersimaatumik isumaqarnera taamatut inerneqartikkaa suliffissap pilerilerneranut.
Karsten-ip naatsorsuutigisimanngikkalluarpaa maanna Sulisitsisut ukiut 20-it suliffigissallugit. Kisianni ulluinnarni allaffimmi Nuummi sulissalluni nuannarisarpaa suut tamaassa ilanngullugit. Maani assigiinngitsorpassuarnik suliassaqarpoq, Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiornermik ingerlataqartut pitsaasumik atugassaqartinneqarnissaat tassunga ilaapput.
”Ingammik inuussutissarsiornikkut politikkertaa assorujussuaq pissanganarsimavoq. Tassanimi Naalakkersuisut oqaloqatigisinnaavagut, Inatsisartut suliffeqarfiillu – peqatigiillutalu inuussutissarsiornermik ingerlataqartut pitsaasunik sinaakkuteqarnissaat pilersillugu. Taamaasiortarpugut, politikkikkut suleqatinik ataatsimeeqateqaraangatta,” taama oqarpoq Karsten.
Kingumut qiviaraangama, ingammik Corona-p nalaat, ersarilluinnarpoq. Piffissaq Kalaallit Nunaanni suliffeqarfinnut unammillernartoqarfiuvoq, taannami, isumaqarpoq, pitsaalluinnartumik Namminersorlutik Oqartussat nukittuumik suleqatigalugit aaqqinneqartoq.
”Coronap nalaani sulisorujussuuvunga, nerrivitinniippormi suliassaq angisooq naatsorsuutigineqarsimanngitsoq. Isumaqarpunga, suliffeqarfiit ajunngilluinnartumik atugassarititat eqqarsaatigalugit ingerlariaqqinnissaannullu tapersiivigineqarnerat suliaralugu iluatsilluarsimagipput. Tamanna pisinnaasimavoq, Namminersornerullutik Oqartussanik suleqateqarluarnikkut,” Karsten oqaluttuarpoq.
Siunissamik unammillernarsinnaasut
Karsten-i qulanngilluinnarpoq, suna siunissami Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiornermik ingerlataqarnermik annertuumik unammillernartuujumaartoq.
”Unammillernartoq annerpaaq tassaavoq sulisussaqarniarneq. Ukiorpassuit taamaassimavoq sulilu taamaalluni,” taamatut nangaarianngivillunik Karsten-i oqarpoq.
Pingaartumik Kalaallit Nunaata inuusuttortai, Karsten-ip aamma Sulisitsisut sinnerisa suliffeqalernissaat kissaatigaat.
”Ajoraluartumik inuusuttut amerlasuut, ingerlataqanngillat, taakkuami sulisussatut atorsinnaagaluarpagut. Pingaarpoq, inuusuttunut suliniuteqarnissarput,” nangipporlu:
”Taassuma saniatigut sulisussarsiornermut tunngatillugu unammilligassaqarpugut. Pinarsuartumik sulisussarsiornermut tunngatillugu aallartilluareerpugut, kisianni imatut isikkoqarpoq europamiunik sulisussarsiniarnermi pitsaasumik ingerlavoq asiamiunullu tunngatillugu sulisussarsiorneq ingerlalluanngilaq, taakkuami kalaallit nunaanni sulisutut takornartaajunnaariartuinnarput.”
Naak pinarsuartumik sulisussarsiornermik aaqqissuussineq suli amigaateqaraluartoq, taava Karsten-ip aqqisuussineq iluatsittutut takusinnaavaa. Iluatsilluarneq taanna siunissami suli nangillugu suliniutigineqassaaq.
Alapernaannini pillugu ingerlavoq
Karsten-i minutserpaaluit ingerlanerinnaanni ilagigaanni, taava paasisarparput, alapernaannini silatunerunissanilu pillugu suliniuteqartoq. Karsten arlalippassuarnik ilinniagaqaqqittarsimavoq kursusernerpassuillu ingerlattarsimallugit, tamannami pisimasinnaanngikkaluarpoq alapernaasertuunngikkuni. Piffissaq ungasinngitsoq eqqarsaatigalugu imminut ilisaritinnerminut CV-mut pikkorissarneq nutaaq aallassinaava, naatsorsuuserinermut pikkorissarneq ingerlanneqareeriarpat.
Namminermi kisimi ilinniarnissani, piffissamik atuiffiginngilaat – aammali allat. Pisarpoq, Karsten-i ilisimatusarfimmi tusagassiornermi inatsisit atuartitsissutigigaangamigit aamma siulersuisuni Niuernermi Ilinniarfimmi siulittaasuunini atorlugu. Karsten-ip anguniagaraa, inuiaqatigiinnut qanitaminut uterteqqiinissani.
”Uterteqqiinerup annertuumik tunisarpaanga. Aamma neriuutigaara sulisussanik kalaallinut inuiaqatigiinnut pilersitseqataassasoq,” taamatut Karsten oqaluttuarpoq.
Naak passiata takutikkaluaraa 63-inik ukioqartoq, taava Karsten isumaqarpoq, suli sunngiffimmi soqutigisani nuannarisanilu amerlasuut piffissaqarfigissalugit. ”Solorarnermik, guitarimik imaluunniit aalisarnissamut piffissaqarpianngilanga aamma sunngiffimmi nuannarisartaara nutaaq golfi. Kisianni immaqa ullut arlaanni piffissanngorumaarpoq,” nalliuttorsiortoq naggasiivoq.